توصیه من اینه که (بجای تلفن به شما) بگذارید اظهار نظر افراد زیر همین صفحه بماند. این کمک میکنه تا گفتگو بین شنوندگان شکل بگیرد!
تاکید شما براین بوده که کی از مسئله استفاده میکند و آیا حمایت از ایده رفراندم منجر به حمایت (یا شناسائی رهبری) از جریان خاصی نمی شود؟
من فکر میکنم گذاشتن اینگونه مسئله روی میز کمکی به فهم پایه از موضوع نیست. رفراندم (رجوع به آرای عموم در یک موضوع خاص) فقط یک ابزار است. مثل هر ابزاری رفراندم محدودیتهائی دارد و قرار نیست تمام مشکلات جامعه را حل کند. این مهم است که امکانات و محدودیتهای این ابزار را بشناسیم و آنرا درست استفاده کنیم:
محدودیت اول آنست که اگر آرای مردم، قدرت یا اهداف حاکمیتها را بخطر اندازد آنوقت دولتها وقیحانه از اجرا و تبعات رفراندم سر باز میزنند. برای مثال در ۲۰۱۶ در هلند رفراندمی برای قبول عضویت اوکرائین در اتحادیه اروپا صورت گرفت ۶۱٪ رای دهندگان هلندی رای منفی دادند و میگفتند: اوکرائین هنوز آماده نیست. اما حکومت دست راستی هلند از اجرای نتیجه رفراندم شانه خالی کرد! موضوع این رفراندم یک موضوع حیاتی برای حاکمیت هلند (با همه ادعای دمکراسی اش) نبود. فقط وقتی فرانسویها هم مخالفت کردند آنوقت اتحادیه اروپا حاضرشد فعلا کار عضویت را معوق بگذارد. حالا شما چطور انتظار دارید که دیکتاتوری مذهبی آخوندها قبول کند که بقایش را با رفراندم زیر سئوال ببرد.
سئوال اینجاست:”آیا اپوزیسیون باید در رفراندم را کلاً تخته کند چون برای حاکمیت خوشایند نیست؟” نه، اما باید لبه تیز را جائی بگذارد که شانس بریدن هست، برای مثال “رفراندم اختیاری بودن حجاب”!
تا بحال جمهوری اسلامی ۴ بار لایحه حجاب و عفاف را به دولتها داده و هر بار برگشت خورده و هزینه سنگینی هم برایش داشته. خوب باید روی این “اهل وفاق” فشار آورد و پرسید شما چه مخالفتی دارید، برای همه پرسی مسئله حجاب اختیاری؟

محدودیت دوم تاریخ مصرف رفراندم است. تنها رفراندم تاریخ ایران ۴۷ سال پیش بود، چرا جوان ۲۰-۲۵ ساله ایرانی، امروز باید چوب بلاهت پدربزرگانش را بخورد که در یک همه پرسی تک سئوالی بجای “نه”، به جمهوری اسلامی “آری” گفته اند. اعتبار یک همه پرسی معمولا بین ۱۵ تا ۲۰ سال است، مجلس موسسان می خواهد قوانین اساسی برای ۴۰ سال را بنویسد. رفراندم اطلاً برای مجلس موسسان (که نمی دانیم چه قوانینی اساسی را قرار است تصویب کند) ساخته نشده است. رفراندم روی یک موضوع خاص است!
محدودیتهای سوم تا سی ام بماند طلب من، اما امکان بزرگی که رفراندم به جوامعی مثل ایران عرضه میکند، آوردن مردم است به عرصه مبارزات مدنی. اینکه باور کنند که نظرشان بعنوان اکثریت ملاک است و صغیر نیستند که ولی وقیح برایشان تصمیم بگیرد. در واقع همه پرسی یک رفرم از پائین است در چهارچوب قانونی که حاکمیت را در دراز مدت به چالش میکشد. رهبریت جریانات در جریان مبارزه شکل میگیرد و همانطور که گفتم رفراندم فقط یک ابزار است و پیشننهاد بکار گیری یک ابزار دلیلی بر چیزی نیست.
اینکه چرا آقای میر حسین موسوی حالا فیلش یاد رفراندم کرده فعلا میگذارم بکنار.